IAS and IPS : UPSC(Union Public Service Commission) ର ଅର୍ଥ ହେଉଛି କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଜନସେବା ଆୟୋଗ, ଏହି ପରୀକ୍ଷା କେତେ କଷ୍ଟକର ତାହା ନାମ ହିଁ ନିଜେ ସୂଚିତ କରେ। କିନ୍ତୁ ତଥାପି ପ୍ରତିବର୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ଏହି ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ ଫର୍ମ ପୂରଣ କରନ୍ତି ଏବଂ ଯେଉଁମାନେ ଏହି ପରୀକ୍ଷାରେ ସଫଳ ହୁଅନ୍ତି ସେମାନେ IAS, IPS ଏବଂ IFS ଭଳି ପଦବୀରେ ନିୟୋଜିତ ହୁଅନ୍ତି।
କିନ୍ତୁ ଅନେକ ଲୋକ IAS ଏବଂ IPS କୁ ସମାନ ବୋଲି ଭାବନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନେ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ବିଷୟରେ ଅବଗତ ନୁହଁନ୍ତି । ତେଣୁ ଆଜି ଆମେ ଆପଣଙ୍କୁ କହିବାକୁ ଯାଉଛୁ କିଏ IAS ଏବଂ IPS କାହାକୁ କୁହାଯାଏ, ଏହି ଦୁଇ ପୋଷ୍ଟ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁଟି ବଡ ପୋଷ୍ଟ ଅଟେ, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ କ’ଣ, କେଉଁ ପଦବୀରେ ସେମାନେ ନିଯୁକ୍ତି ପାଇପାରିବେ କିମ୍ବା ସେମାନଙ୍କ ଦରମା କେତେ ଇତ୍ୟାଦି ବିଷୟରେ ଜାଣିବା।
କିଏ ହୋଇପାରିବ IAS ?
IAS (Indian Administrative Service) ଯାହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଭାରତୀୟ ପ୍ରଶାସନିକ ସେବା । UPSC ପରୀକ୍ଷାରେ ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟା ପାଇବା ପରେ, IAS ପୋଷ୍ଟ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ ଯାହା ମାଧ୍ୟମରେ ଆପଣ ଅମଲାତନ୍ତ୍ର ବା ବ୍ୟୁରୋକ୍ରେସି ରେ ପ୍ରବେଶ କରନ୍ତି। ଯେଉଁମାନେ ଆଇଏଏସକୁ ଚୟନ ହୋଇଛନ୍ତି ସେମାନଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ କିମ୍ବା ଜିଲ୍ଲାର ମୁଖ୍ୟ କରାଯାଇ ଥାଏ।
କିଏ ହୋଇପାରିବ ଆଇପିଏସ୍ IPS ?
ସେହି ଭଳି, IPS (Indian police service) ଅର୍ଥାତ୍ ଭାରତୀୟ ପୋଲିସ୍ ସେବା ମାଧ୍ୟମରେ, ଆପଣ ପୋଲିସ୍ ୟୁନିଟ୍ ର ବଡ ବଡ ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କ ସହିତ ଯୋଗ ଦିଅନ୍ତି। ଯଦି ଆପଣ ଏଥିରେ ଥିବା ପୋଷ୍ଟ ବିଷୟରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରନ୍ତି, ତେବେ ଆପଣ ଟ୍ରେନିଂ ଆଇପିଏସ୍ ରୁ ସିବିଆଇ ମୁଖ୍ୟ ଡିଜିପି କିମ୍ବା ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ ବ୍ୟୁରୋରେ ମଧ୍ୟ ପହଞ୍ଚିପାରିବେ। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା, UPSC ପରୀକ୍ଷାରେ 3 ଟି ସ୍ତର ଅଛି – ପ୍ରିଲିମ୍ସ , ମେନ୍ସ ଏବଂ ସାକ୍ଷାତକାର।
ଏକ IAS ଏବଂ IPS ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ କ’ଣ?
IAS ଏବଂ IPS ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ବିଷୟରେ କହିବାକୁ ଗଲେ, ଉଭୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଥମ ପାର୍ଥକ୍ୟ ହେଉଛି ଯେ IAS ସର୍ବଦା ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ପୋଷାକରେ ଥାଆନ୍ତି, ଯାହାର କୌଣସି ଡ୍ରେସ୍ କୋଡ୍ ନଥାଏ। କିନ୍ତୁ ଜଣେ IPS ଡ୍ୟୁଟି ସମୟରେ ସର୍ବଦା ୟୁନିଫର୍ମ ରେ ଥାଆନ୍ତି । ଅନ୍ୟ ଏକ ପାର୍ଥକ୍ୟ ହେଉଛି ଯେ ଜଣେ IAS ସେମାନଙ୍କ ସହିତ ଗୋଟିଏ କିମ୍ବା ଦୁଇଟି ଅଙ୍ଗରକ୍ଷୀ ରଖିପାରନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଏକ ଆଇପିଏସ୍ ସହିତ ସମଗ୍ର ପୋଲିସ୍ ଫୋର୍ସ କାର୍ଯ୍ୟ ରତ କରେ । ଜଣେ ଆଇଏଏସକୁ ପଦକ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିବା ବେଳେ ଆଇପିଏସକୁ “ସ୍ୱାର୍ଡ ଅଫ୍ ସମ୍ମାନ ପୁରସ୍କାର” ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇ ଥାଏ।
IAS ଏବଂ IPS ର କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ?
ଯଦି IAS ଏବଂ IPS ର କାର୍ଯ୍ୟ ବିଷୟରେ କହିବାକୁ ଗଲେ, ଜଣେ IAS କାନ୍ଧରେ ସମଗ୍ର ଜନ ସାଧାରଣ ପ୍ରଶାସନର ଦାୟିତ୍, ନୀତି ପ୍ରଣୟନ ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ର ଦାୟିତ୍ୱ ରହିଥାଏ, ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ଜଣେ IPS କାନ୍ଧରେ ଏକ ଅଞ୍ଚଳରେ ଆଇନ ଶୃଙ୍ଖଳା ବଜାୟ ରଖିବା ଏବଂ ଅପରାଧ ଭଳି ଦୁର୍ଘଟଣାକୁ ରୋକିବା ଭଳି ଦାୟିତ୍ୱ ପୂରଣ କରେ।
ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା IAS ଏବଂ IPS ଙ୍କ ଦରମା କେତେ?
ଜଣେ ଆଇଏଏସ୍ ଅଧିକାରୀଙ୍କ କାନ୍ଧରେ ଅନେକ ଦାୟିତ୍ୱ ଥାଏ। ସେମାନଙ୍କୁ ସରକାରୀ ବିଭାଗ ଏବଂ ଅନେକ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ପରିଚାଳନା କରିବାକୁ ପଡିଥାଏ ଏବଂ ଜଣେ ଆଇପିଏସ୍ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ କେବଳ ପୋଲିସ ବିଭାଗରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ପଡିଥାଏ । ସେମାନଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ଦାୟିତ୍ .କୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ସେମାନଙ୍କର ଦରମା ସ୍ଥିର ହୋଇଥାଏ । ଉଭୟଙ୍କ ବେତନରେ ବହୁତ କମ୍ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଥାଏ। ସପ୍ତମ ବେତନ ଆୟୋଗ ପରେ ଜଣେ ଆଇଏଏସ୍ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ଦରମା ମାସକୁ 56,100 ରୁ 2.5 ଲକ୍ଷ ଅଟେ । ଏହା ସହିତ, ସେମାନଙ୍କୁ ଆହୁରି ଅନେକ ସୁବିଧା ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଉଛି। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ଜଣେ ଆଇପିଏସ୍ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ଦରମା ମାସକୁ 56,100 ରୁ 2,25,000 ପାଇଥାଏ । ଏହା ସହ ଅନେକ ସୁବିଧା ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇ ଥାଏ।
କିଏ ଅଧିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ।
ଏଠାରେ ଆଉ ଗୋଟିଏ ଜିନିଷ ଜାଣିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ ଯେ ଯଦି ଗୋଟିଏ ଅଞ୍ଚଳରେ କେବଳ ଗୋଟିଏ IAS ଥାଏ, ତେବେ ଅନ୍ୟ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ଗୋଟିଏ ଅଞ୍ଚଳରେ ଗୋଟିଏରୁ ଅଧିକ IPS ରହିପାରେ । IAS ଏହାର ଉଚ୍ଚ ମାନ୍ୟତା ହେତୁ ଯେ କୌଣସି ଜିଲ୍ଲାର ଡିଏମ୍ ହୋଇ ପାରନ୍ତି ଏବଂ ଆଇପିଏସ୍ ଏହାର ନିମ୍ନ ମାନ୍ୟତା ହେତୁ ଜିଲ୍ଲାର ଏସପି ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟରତ ହୋଇଥାନ୍ତି।
ଉଭୟ IAS ଏବଂ ଏକ IPS UPSC ପରୀକ୍ଷା ମାଧ୍ୟମରେ ଆସିଥାଏ କିନ୍ତୁ କେବଳ ରେଙ୍କ୍ ରେ ଫରକ ବା ଅପ୍ ଏବଂ ଡାଉନ୍ ହେତୁ ଜଣେ IAS ପୋଷ୍ଟ ପାଇଥାଏ ଏବଂ ଜଣେ IPS ପାଇଥାଏ । ଏହି ଦୁଇଟିରେ, IAS ପଦ ଉଚ୍ଚ ଅଟେ। ଯଦି ଜଣେ ଆଇଏଏସ୍ ଡିଏମ୍ ହୋଇଯାଏ, ତେବେ ସେ ପୋଲିସ୍ ବିଭାଗ ସହିତ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବିଭାଗର ମୁଖ୍ୟ ହୋଇଥାନ୍ତି, ତେଣୁ ତାଙ୍କର ଅଧିକ କ୍ଷମତା ଏବଂ ଏକ ଆଇପିଏସ୍ କେବଳ ତାଙ୍କ ପୋଲିସ୍ ବିଭାଗର କାର୍ଯ୍ୟର ଯତ୍ନ ନେବାକୁ ପଡିବ।
ଏହିପରି, ଏହି ଆର୍ଟିକିଲ୍ ମାଧ୍ୟମରେ, ଆମେ ଆପଣଙ୍କୁ IAS ଏବଂ IPS ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ କ’ଣ? ଏହା ସହିତ, ସେମାନଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ, ଦରମା ଏବଂ ଦାୟିତ୍ୱ ବିଷୟରେ ଜଣାଇଲୁ, ଆଶା କରୁଛୁ ଏହି ଆର୍ଟିକିଲ୍ ରେ ଆପଣ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ IAS ଏବଂ IPS ପଦ ବିଷୟରେ କିଛି ଜାଣିବାକୁ ପାଇଥିବେ। ଆର୍ଟିକିଲ୍ ଭଲ ଲାଗିଲେ ସେୟାର କରନ୍ତୁ।
