ଆପଣ କ୍ୱଚିତ୍ ଶୁଣିଥିବେ ଯେ ଏକ ଗଛର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ୨୪ ଘଣ୍ଟିଆ ସୁରକ୍ଷାକର୍ମୀ ନିୟୋଜିତ ହୋଇଛନ୍ତି । ଯେକୌଣସି ଭିଆଇପି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପରି, ଏହି ଗଛଟି ସୁରକ୍ଷିତ । ଯଦି ଏହାର ପତ୍ର ମଧ୍ୟ ଖସିଯାଏ, ତେବେ ପ୍ରଶାସନର ଟେନସନ ବଢିଯାଏ । ବିଶେଷ କଥା ହେଉଛି ଯେ ଏହି ଗଛର ଡାକ୍ତରୀ ଯାଞ୍ଚ ଯେକୌଣସି ଭିଆଇପି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପରି କରାଯାଇଥାଏ । ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ରାଇସେନ୍ ଜିଲ୍ଲାର ସଞ୍ଚି ସ୍ତୁପ ନିକଟରେ ଥିବା ଏକ ପାହାଡ ଉପରେ ଉପସ୍ଥିତ ଏହି ଗଛ ଏକ ଅଦ୍ଭୁତ ଗଛ ଅଟେ ।
ଲୋକମାନେ ଏହାକୁ ଏକ ସାଧାରଣ ଅଶ୍ଵସ୍ତ ଗଛ ବୋଲି ଭାବନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ଏହାର କଡ଼ା ସୁରକ୍ଷାକୁ ଦେଖି ଲୋକଙ୍କ ମନରେ ବି ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠେ ଯେ ଏ ଗଛ ଏତେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର କାହିଁକି ? ୧୫ ଫୁଟ ଉଚ୍ଚ ଜାଲି ଘେରରେ ଏ ଗଛ ରହିଥିବା ବେଳେ ପାଖରେ ଠିଆ ହୋଇଥାଆନ୍ତି ପୋଲିସ କର୍ମଚାରୀ । ଯେତେବେଳେ ସରକାର ଏହି ଗଛର ନିରାପତ୍ତା ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟର ଯତ୍ନ ନିଅନ୍ତି, ଲୋକମାନେ ଏହାକୁ ଭିଭିଆଇପି ବୃକ୍ଷ ବୋଲି କହିବା ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି ।
ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ସରକାର ମଧ୍ୟ ଏହି ଗଛ ପାଇଁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସୁରକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଛନ୍ତି । ଏହା ଉଦ୍ୟାନ କୃଷି ବିଭାଗ, ରାଜସ୍ୱ, ପୋଲିସ ଏବଂ ସଞ୍ଚି ମ୍ୟୁନିସିପାଲିଟି ଦ୍ୱାରା ମିଳିତ ଭାବରେ ପରିଚାଳିତ । ଏହି ସମସ୍ତ ବିଭାଗ ଏହି ବୋଧି ବୃକ୍ଷର ଯତ୍ନ ନେବା ପାଇଁ ସର୍ବଦା ସତର୍କ ରହିଥାନ୍ତି । ଏହି କାରଣରୁ ଏଠାରେ ସୈନିକ ନିୟୋଜିତ ରୁହନ୍ତି । ତେବେ ଏହି ଗଛର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ପ୍ରାୟ ୧୨ରୁ ୧୫ ଟଙ୍କା ଲକ୍ଷ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଥାଏ । ସ୍ଥାନୀୟ ପ୍ରଶାସନର ଟ୍ୟାଙ୍କର୍ ଗଛକୁ ପାଣି ଦେବା ପାଇଁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଭାବେ ଆସିଥାଏ । ଯେପରି ଗଛକୁ କୌଣସି ରୋଗର ଶିକାର ନହୁଏ ଏଥିପାଇଁ କୃଷି ଅଧିକାରୀମାନେ ମଧ୍ୟ ସମୟ ସମୟରେ ଏଠାକୁ ପରିଦର୍ଶନ କରିଥା’ନ୍ତି ।
କୁହାଯାଉଛି ଯେ ଏହା ଏକ ଅଶ୍ଵସ୍ତ ବୃକ୍ଷ ନୁହେଁ ବରଂ ବୋଧି ବୃକ୍ଷ ପରିବାରର ଏକ ଅଂଶ ଯେଉଁଠି ଦିନେ ମହାତ୍ମା ବୁଦ୍ଧ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥିଲେ । ଏହି ବୋଧି ବୃକ୍ଷକୁ ୨୧ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦୧୨ରେ ତତ୍କାଳୀନ ଶ୍ରୀଲଙ୍କାର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ମହିନ୍ଦା ରାଜପକ୍ସା ନିଜେ ଲଗାଇଥିଲେ । ଏହି ବୃକ୍ଷରୋପଣ କରିବା ପାଇଁ ରାଜପକ୍ସା ବୋଧ ଗୟାର ବୋଧି ବୃକ୍ଷର ଶାଖା ଆଣିଥିଲେ, ଯାହାକି ଶ୍ରୀଲଙ୍କାରେ ଲଗାଯାଇଥିଲା । ଏହି କାରଣରୁ ଏହି ବୃକ୍ଷ ଦେଶର ସବୁଠାରୁ ଭିଭିଆଇପି ଗଛରେ ପରିଣତ ହୋଇଯାଇଛି ।
ଇତିହାସର ପୃଷ୍ଠା ଲେଉଟାଇଲେ ଜାଣିବେ ଯେ ରାଇସେନ୍ ଜିଲ୍ଲାରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିବା ସଞ୍ଚି ସ୍ତୁପକୁ ମୌର୍ଯ୍ୟ ରାଜବଂଶର ସମ୍ରାଟ ଅଶୋକା ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ଭଗବାନ ବୁଦ୍ଧଙ୍କୁ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଦେବାବେଳେ ସେ ଏହି ସ୍ତୁପ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ଯେଉଁଠି ଭଗବାନ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ସହ ଜଡ଼ିତ ବସ୍ତୁର ଅବଶିଷ୍ଟାଂଶ ସେଠାରେ ସଞ୍ଚୟ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହି କାରଣରୁ ଭଗବାନ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ସ୍ମୃତିକୁ ସମ୍ମାନ କରିବା ପାଇଁ ଏହି ଗଛଟିକୁ ବିଶେଷ ଭାବରେ ସୁରକ୍ଷିତ କରାଯାଇଛି ।
